GAZ-AA/GAZ-MM "Połutorka" - W służbie Ludowego Wojska Polskiego

GAZ-AA/GAZ-MM był jednym z najważniejszych samochodów ciężarowych okresu II Wojny Światowej. Wykorzystywany był zarówno przez Armie Czerwoną, Ludowe Wojsko Polskie, jak i Niemców, którzy zdobyli w walkach na froncie wschodnim liczne egzemplarze tego samochodu.

W 1932 roku w Związku Radzieckim rozpoczęła się produkcja samochodu GAZ-AA o ładowności 1,5 tony. Samochód był licencyjną kopią Forda AA. Czterocylindrowy silnik o pojemności 3285ccm i mocy 40 KM, który napędzał pojazd, idealnie spisywał się w warunkach ZSRR. Dzięki niskiemu stopniowi sprężania silnik był w stanie spalać nawet najniższej jakości benzynę, a podczas upału po rozgrzaniu także i naftę. W 1938 roku samochód otrzymał mocniejszy silnik o mocy 50 KM. Po tej modernizacji pojazd otrzymał oznaczenie GAZ-MM. Do czerwca 1941 roku wyprodukowano ponad 814 tysięcy egzemplarzy tego samochodu. W latach 1941-1942, ze względu na braki materiałowe i konieczność przyspieszenia produkcji, uproszczono konstrukcję pozbawiając ją m.in drzwi, prawego reflektora, stałego zadaszenia, czy przedniego zderzaka. W 1943 roku samochód otrzymał drzwi wykonane z drewna. W czasie wojny niemiecko-radzieckiej wyprodukowano 102 tysiące egzemplarzy. Produkcję kontynuowano po wojnie i do 1951 roku, kiedy zakończono produkcję powstało łącznie 985 tysięcy egzemplarzy tego samochodu.

GAZ-AA/GAZ-MM używane były w znacznej liczbie przez Ludowe Wojsko Polskie. Był to z całą pewnością najliczniej wykorzystywany samochód ciężarowy o ładowności 1,5 tony w służbie LWP (LWP używało także ciężarówek marki Ford-6 G8T, Chevrolet G-7107 i Dodge WF-32 o ładowności 1,5 tony). Zapewne do LWP trafiły w większości samochody wojennej produkcji, jednak być może znalazły się także pojazdy wyprodukowane przed czerwcem 1941 roku, czyli takie jak przedstawia modelik. Samochody GAZ-AA/MM służyły m.in do transportu ludzi, sprzętu, czy holowania dział kal. 45 i 76 mm. LWP wykorzystywało także pewną ilość specjalistycznych wersji tego samochodu. Trudno powiedzieć ile dokładnie tych samochodów trafiło do LWP w latach 1943-1945. Jedną z większych dostaw było otrzymanie przez stronę Polską 700 ciężarówek GAZ-AA/GAZ-MM na mocy polsko-radzieckiej umowy handlowej z 20 października 1944 roku. Wiadomo też, że 2 Armia Ludowego Wojska Polskiego posiadała w maju 1945 roku 452 samochody tego typu. Po wojnie samochody GAZ-AA/GAZ-MM były powszechnie wykorzystywane przez LWP do połowy lat 50. Następnie zostały zastąpione przez nowsze konstrukcje, m.in przez samochód ciężarowy GAZ-51 i jego polską kopię licencyjną Lublin-51.

Model został wydany w rosyjskiej serii Avtolegendy CCP w numerze 79. Model jak na "gazetówkę" prezentuje się bardzo przyzwoicie. Oczywiście w oczy rzucają się liczne uproszczenia. Objęły one przede wszystkim plandekę i detale podwozia. Na pochwałę zasługuje za to świetnie odwzorowany grill oraz faktura na stopniach wejściowych. Model polecam szczególnie tym, którzy są zainteresowani historią polskiej wojskowości, a zwłaszcza tematyką Ludowego Wojska Polskiego.

I na koniec wspólne zdjęcie: najpopularniejsza 1,5 tonowa ciężarówka LWP z najpopularniejszym samochodem osobowo-terenowym LWP, czyli Willysem MB.

I jeszcze Gaz-67b do kompletu. Do pełni szczęścia brakuje mi jeszcze Dodge 3/4, Studebakera US-6 i ZiS-a 5. Wówczas miałbym najbardziej podstawowe pojazdy kołowe używane przez LWP.