FSC Żuk A-06B - Służba Więzienna

Model, który mam przyjemność zaprezentować Wam w tym wpisie otwiera nowy etap w mojej kolekcji. Otóż po Milicji Obywatelskiej, Policji, Straży Miejskiej i Wojskach Ochrony pogranicza swojego reprezentanta w mojej kolekcji  modeli samochodów polskich formacji mundurowych ma w końcu Służba Więzienna. Jest to formacja do której mam szczególny szacunek, gdyż przez wiele lat służył w niej mój śp. tata. 

Niestety w internecie trudno znaleźć jakiekolwiek informacje o samochodach Służby Więziennej z przełomu lat 80 i 90 XX wieku - okresu, który jest dla mnie najciekawszy. W tym czasie służbę w tej formacji zaczynał mój tata. Dlatego z prośbą o pomoc w pozyskaniu informacji zwróciłem się do funkcjonariuszy SW - zarówno tych w służbie czynnej, jak i tych, którzy przebywają na emeryturze. Odzew pozytywnie mnie zaskoczył. W tym miejscu chcę podziekować prowadzącemu oficjalny fanpage Służby Więziennej na facebooku oraz prowadzącemu fanpage Służba Więzienna - forum strażników i sympatyków. Na moją prośbę udostępnioną na tym drugim fanpage odpowiedziało wielu funkcjonariuszy chętnie dzieląc się swoją wiedzą. Tata wspominał mi głównie o więźniarkach na bazie furgonu Nysa i ciężarówki STAR. I sporo informacji i zdjęć tych pojazdów otrzymałem. Nie wspominał jednak o oznakowanych służbowych Żukach. Co prawda jako mały chłopiec widziałem Żuka na terenie ZK Jastrzębie-Zdrój, jednak był to pojazd gospodarczy, a więc bez jakiegokolwiek oznakowania. Dlatego też prezentowane niżej zdjęcie było dla mnie miłym zaskoczeniem.

Niestety nie znam autora zdjęcia. Nadesłał je Jerry Wacik

Po tym jak zobaczyłem prezentowane wyżej zdjęcie podjąłem decyzję, że taki model zostanie odtworzony w miniaturze. Pan Robert Popławski, były funkcjonariusz Służby Więziennej, zechciał się ze mną podzielić swoimi wspomnieniami, gdy jako początkujący funkcjonariusz jeździł w konwojach właśnie Żukiem więźniarką. Chcąc przekazać jak najwięcej informacji pan Robert skontaktował się nawet ze swoimi kolegami - p. Ryszardem Pietrzakowskim i p. Józefem Wiśniewskim, którzy byli kierowcami Służby Więziennej i doskonale znali powierzone im samochody. Informacje jakie przekazali mi wspominani wyżej Panowie pozwoliły m.in. poznać układ siedzeń w części przeznaczonej dla osadzonych, określić czas służby tych pojazdów i rolę jaką odgrywały. Warto wspomnieć, że Żuk wspominany przez pana Roberta wyprodukowano jako sanitarkę i pozbawiony był napisów SW. To że był sanitarką nie przeszkadzało jednak po prowizorycznym przygotowaniu pełnić rolę więźniarki. Co ciekawe, jak zgodnie twierdzą Panowie Żuk ten miał w tylnej części zamontowane dwuskrzydłowe drzwi, których okna były zabezpieczone kratą. Serdecznie dziękuję Panowie za współpracę!

Żuki w Służbie Więziennej były obecne co najmniej od lat 80 XX wieku. Samochody bazowały na furgonie A-06, który przystosowano do przewożenia osadzonych. Z reguły osoby skazane podróżowały siedząc na ławkach ustawionych wzdłuż ścian pojazdu. Nad ich bezpieczeństwem czuwał konwojent siedzący na fotelu ustawionym tyłem do kierunku jazdy. Kierując się względami bezpieczeństwa poszczególne jednostki w toku eksploatacji wprowadzały mniej lub bardziej znaczne modyfikacje przedziału dla osadzonych. Poza oczywistymi zmianami we wnętrzu samochody otrzymały m.in. dodatkowy zbiornik paliwa. Początkowo pojazdy malowane były w kolor khaki na który od połowy lat 80 XX wieku nanoszono granatowy pas ostrzegawczy i białe napisy SW. W latach 90 XX wieku zmieniono wzór malowania. Na białej karoserii malowano, a w późniejszym czasie naklejano granatowy pas ostrzegawczy i oznaczenia SW. Żuki w Służbie Więziennej dotrwały do drugiej połowy pierwszej dekady XXI wieku. 

Wykonanie powierzyłem koledze Andrzejowi z manufaktury Modele Sambora, a za bazę posłużyła miniatura pożarniczego Żuka z wydania specjalnego serii Kultowe Auta PRL-u. Wybór był nieprzypadkowy, gdyż układ okien idealnie pasuje do tego, jaki miała więźniarka. Ponadto model ten odkupiłem od kolegi Qliga i nie był on w idealnym stanie, więc prędzej czy później i tak trafiłby na warsztat. Sambor stanął na wysokości zadania i otrzymałem świetny model. Oczywiście brak zdjęć znacznie utrudnił odtworzenie modelu. Nie wiadomo np. czy okno tylnej klapy było zakratowane lub zaślepione blachą. Dlatego też póki co zostawione jest w tej postaci, jakie było w standardowym Żuku. Kiedy jednak będę w posiadaniu tylnej części Żuka i okaże się, że okno było zakratowane to wówczas model taki element otrzyma. Podsumowując - Żuk to świetny model, który otwiera u mnie nowy temat w kolekcji radiowozów - pojazdy Służby Więziennej. W przyszłości zobaczycie więc prezentacje kolejnych modeli z napisami SW na boku nadwozia. Liczę, że będzie to dla Was interesujący temat.